Τετάρτη 1 Ιουνίου 2005

Η Ελλάδα έσπασε την Ευρωπαϊκή συναίνεση

ΚΟΙΝΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΗΛΩΣΗ
1 Ιουνίου 2005

«Είναι πια καιρός οι ελληνικές αρχές να σεβαστούν τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα και συστάσεις, να συμμορφωθούν με αυτά και να θέσουν τέλος σε όλες τις διώξεις, τις φυλακίσεις και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης», δήλωσαν σήμερα οι τρεις διεθνείς οργανώσεις, καταδικάζοντας με τον εντονότερο τρόπο το πρόσφατο κύμα καταδικαστικών αποφάσεων εναντίον των αντιρρησιών συνείδησης στην Ελλάδα. «Η Ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί πλέον να εθελοτυφλεί μπροστά στο πρόβλημα» τόνισαν.

Το δικαίωμα της άρνησης εκτέλεσης στρατιωτικής θητείας αποτελεί θεμιτή άσκηση του θεμελιώδους δικαιώματος στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας, που διαφυλάσσεται σε διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στις οποίες η Ελλάδα είναι Κράτος-Μέλος, συμπεριλαμβανομένων της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

«Η Ελλάδα δεν μπορεί να εξακολουθεί να καταδικάζει ανθρώπους επειδή ασκούν το ανθρώπινο δικαίωμά τους στην αντίρρηση συνείδησης. Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να προβεί σε ενέργειες για να σταματήσει αμέσως τις διώξεις εναντίον όλων των αντιρρησιών συνείδησης, να αποκαταστήσει τα αστικά και πολιτικά τους δικαιώματα και να εναρμονίσει τις διατάξεις περί αντίρρησης συνείδησης με τα ευρωπαϊκώς και διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα και συστάσεις (των Ηνωμένων Εθνών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη) καθώς και με τις συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη και της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου», δήλωσαν η Διεθνής Αμνηστία, το Ευρωπαϊκό Γραφείο για την Αντίρρηση Συνείδησης και η Αντιπολεμική Διεθνής.

Μόλις πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2005, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών κάλεσε την Ελλάδα να βελτιώσει την κατάσταση των αντιρρησιών συνείδησης σημειώνοντας ότι: «Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της γιατί η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας για τους αντιρρησίες συνείδησης είναι πολύ μεγαλύτερη από τη στρατιωτική θητεία, και γιατί η αξιολόγηση των αιτήσεων για την υπηρεσία αυτή βρίσκεται υπό τον αποκλειστικό έλεγχο του Υπουργείου Άμυνας. Το Κράτος-Μέλος πρέπει να διασφαλίσει ότι η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας δεν έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, και πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να αναθέσει την αξιολόγηση των αιτήσεων αναγνώρισης αντιρρησιών συνείδησης σε πολιτικές αρχές».

Παρ’ όλα αυτά, μόνο τον Μάιο του 2005, άλλοι 4 αντιρρησίες συνείδησης καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης 6 έως 24 μηνών με αναστολή ενώ ένας από αυτούς παρέμεινε προφυλακισμένος επί 11 ημέρες εν αναμονή της δίκης του. Όλοι άσκησαν έφεση εναντίον των καταδικαστικών αποφάσεων και αναμένουν την εκδίκαση των εφέσεών τους.

Στις 10 Μαΐου ο αντιρρησίας συνείδησης Μακεδόνας Αλεξανδρίδης καταδικάστηκε για ανυπακοή σε ποινή φυλάκισης 6 μηνών με αναστολή από το Στρατοδικείο Ιωαννίνων. Ο Αλεξανδρίδης είχε υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στον ρωσικό στρατό. Αργότερα έγινε Μάρτυρας του Ιεχωβά οπότε, όταν κλήθηκε από τον ελληνικό στρατό να παρουσιαστεί για στρατιωτική θητεία, ζήτησε αντ’ αυτού να υπηρετήσει εναλλακτική πολιτική υπηρεσία. Όμως, το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης δεν αναγνωρίζεται σύμφωνα με τον Νόμο 2510/97 για όσους έχουν ήδη υπηρετήσει σε ένοπλες δυνάμεις.
  • Στις 17 Μαΐου ο αντιρρησίας συνείδησης Ανδρέας Αναστασίου καταδικάστηκε για ανυποταξία και ανυπακοή σε ποινή φυλάκισης 6 μηνών με αναστολή από το Στρατοδικείο Λάρισας. Ο Αναστασίου είχε υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στον ελληνικό στρατό, κατόπιν όμως έγινε Μάρτυρας του Ιεχωβά, οπότε όταν κλήθηκε για εφεδρική στρατιωτική θητεία αρνήθηκε για θρησκευτικούς λόγους να παρουσιαστεί.
  • Στις 18 Μαΐου ο αντιρρησίας συνείδησης Νίκος Μπαλτούκας καταδικάστηκε για ανυποταξία σε ποινή φυλάκισης 15 μηνών με αναστολή από το Στρατοδικείο Ξάνθης. Ο Μπαλτούκας είχε υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στον ελληνικό στρατό, αλλά όταν κλήθηκε για εφεδρική στρατιωτική θητεία αρνήθηκε να παρουσιαστεί για λόγους συνείδησης.
  • Στις 23 Μαΐου ο αντιρρησίας συνείδησης Γεώργιος Κουτσομανωλάκης καταδικάστηκε για ανυποταξία σε ποινή φυλάκισης 24 μηνών με αναστολή από το Στρατοδικείο Αθηνών. Ο Κουτσομανωλάκης κατηγορήθηκε για ανυποταξία το 1979, όταν δεν υπήρχε εναλλακτική πολιτική κοινωνική υπηρεσία στην Ελλάδα, επειδή ως Μάρτυρας του Ιεχωβά αρνήθηκε να υπηρετήσει στρατιωτική θητεία για λόγους συνείδησης. Έφυγε από την Ελλάδα και πήρε πολιτικό άσυλο στη Γερμανία, όπου ζει έκτοτε. Συνελήφθη και κρατήθηκε στις 12 Μαΐου 2005 στη Ρόδο κατά τη διάρκεια επίσκεψης στους γονείς του και στις 16 Μαΐου μεταφέρθηκε στις φυλακές Κορυδαλλού στην Αθήνα, όπου παρέμεινε προφυλακισμένος μέχρι τη δίκη του.
Επιπλέον, οι αντιρρησίες συνείδησης Λάζαρος Πετρομελίδης και Γιώργος Μοναστηριώτης έχουν και οι δύο επανειλημμένα καταδικαστεί από Στρατοδικεία σε βαριές ποινές φυλάκισης για την άρνησή τους να στρατευθούν για λόγους συνείδησης.

Ο Λάζαρος Πετρομελίδης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Αντιρρησιών Συνείδησης, αρνήθηκε για λόγους συνείδησης να υπηρετήσει στρατιωτική θητεία το 1992 και έκτοτε έχει επανειλημμένα υποστεί ποινικές διώξεις και καταδίκες. Αρνήθηκε να υπηρετήσει την εναλλακτική υπηρεσία που του προσφέρθηκε το 1998, καθώς είχε εξαιρετικά τιμωρητική διάρκεια -στην περίπτωσή του 7,5 φορές τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας που θα όφειλε να υπηρετήσει διαφορετικά- και εξέπεσε της ιδιότητας του αντιρρησία συνείδησης. Από τότε, εξακολουθεί να λαμβάνει τακτικά προσκλήσεις κατάταξης στον στρατό, οπότε διώκεται κάθε φορά εκ νέου για ανυποταξία, λόγω της άρνησής του ως αντιρρησίας συνείδησης να υπηρετήσει στρατιωτική θητεία. Παλαιότερα είχε φυλακιστεί τον Μάιο του 1998, τον Απρίλιο του 1999 και τον Σεπτέμβριο του 2002. Τον Ιούνιο του 2003 του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 20 μηνών με τριετή αναστολή για ανυποταξία από το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο Αθηνών. Με την πιο πρόσφατη ερήμην καταδίκη του σε ποινή φυλάκισης 30 μηνών για ανυποταξία τον Δεκέμβριο του 2004 από το Ναυτοδικείο Πειραιά, άρθηκε η αναστολή της προηγούμενης ποινής, γεγονός που σημαίνει ότι οφείλει να εκτίσει συνολική ποινή φυλάκισης 50 μηνών αν συλληφθεί. Οι επανειλημμένες διώξεις και καταδίκες του Πετρομελίδη αποτελούν παραβίαση του δικαιώματός του στην αντίρρηση συνείδησης εφόσον η εναλλακτική πολιτική υπηρεσία που καλείται να υπηρετήσει έπρεπε να μην αποτελεί δυσμενή διάκριση και να μην είναι τιμωρητικής φύσεως ή διάρκειας.
  • Ο Γιώργος Μοναστηριώτης, ο οποίος ήταν Εθελοντής Πενταετούς Υποχρέωσης στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, αρνήθηκε, επικαλούμενος λόγους συνείδησης, να ακολουθήσει τη μονάδα του τον Μάιο του 2003, όταν η φρεγάτα “Ναυαρίνο” όπου υπηρετούσε στάλθηκε στον Περσικό Κόλπο. Είναι ο πρώτος Έλληνας επαγγελματίας στρατιώτης που γίνεται γνωστό ότι αρνήθηκε να συμμετάσχει στον πρόσφατο πόλεμο στο Ιράκ για λόγους συνείδησης και δήλωσε ότι παραιτείται από το Πολεμικό Ναυτικό για τους λόγους αυτούς. Στη δημόσια δήλωση άρνησης στράτευσής του τον Μάιο του 2003 ο Μοναστηριώτης είχε δηλώσει ότι: «Αρνούμαι συνειδητά και υπεύθυνα να συμμετάσχω η να συνεισφέρω καθ’ οποιονδήποτε τρόπο στην ανελέητη σφαγή που συνεργείται κατά του Ιρακινού λαού… Η πράξη αυτή είναι επίσης μια ελάχιστη συμπαράσταση αλληλεγγύης στον ιρακινό λαό καθώς και στα φιλειρηνικά αισθήματα του ελληνικού λαού». Τον Σεπτέμβριο του 2004 συνελήφθη και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 40 μηνών για λιποταξία από το Ναυτοδικείο Πειραιά. Μεταφέρθηκε αμέσως στις φυλακές Κορίνθου όπου παρέμεινε φυλακισμένος για 22 ημέρες μέχρι την προσωρινή του αποφυλάκιση εν αναμονή της εκδίκασης της έφεσής του. Τον Ιανουάριο του 2005 καταδικάστηκε πάλι για λιποταξία από το Ναυτοδικείο Πειραιά σε ποινή φυλάκισης 5 μηνών με αναστολή σε περίπτωση άσκησης έφεσης. Άσκησε έφεση και αποφυλακίστηκε έως την εκδίκασή της. Οι καταδίκες του Μοναστηριώτη αποτελούν παραβίαση του δικαιώματός του να μεταβάλει τις πεποιθήσεις του και να διαμορφώσει αντίρρηση συνείδησης μετά την ένταξή του στις ένοπλες δυνάμεις.
Επιπλέον, τόσο ο Λάζαρος Πετρομελίδης όσο και ο Γιώργος Μοναστηριώτης καλούνται τακτικά για στρατιωτική θητεία, και κάθε φορά που αρνούνται να υπηρετήσουν στον στρατό κινείται νέα δίωξη εναντίον τους για ανυποταξία και λιποταξία αντίστοιχα. Αυτό αποτελεί παραβίαση του Άρθρου 14 παράγραφος 7 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το οποίο ορίζει ότι: «Κανένας δεν πρέπει να δικάζεται ή να τιμωρείται ξανά για αδίκημα για το οποίο έχει τελεσίδικα καταδικαστεί ή αθωωθεί σύμφωνα με το δίκαιο και τον κώδικα ποινικής δικονομίας κάθε χώρας».

Amnesty International – European Bureau for Conscientious Objectors – War Resisters’ International

Πηγή: Διεθνής Αμνηστία